The Role of Border Rivers in Iran-Iraq Relations from Pahlavi to the Beginning of the Iran–Iraq War (case study: Gangir and Konjan Cham in Ilam province)

Abstract

   The present study tries to investigate the process of historical boundary dissentions between Iran and Ottomans as well as Iran and Iraq from Qajar dynasty period to the beginning of Iraqi eight- year imposed war on Iran. Contemporary with Qajar dynasty, the Poshtkouh Vali clan ruled Ilam province in Iran. They authoritatively defended Poshtkooh territory (Ilam province) against the Ottomans' aggressions. Some of them commandingly controlled the waters of these two rivers. With the onset of Pahlavi regime in Iran and formation of a new government in Iraq after the overthrow of Ottomans Empire, Iran and Iraq disputes over the rivers entered a new stage, and it continued to the beginning of the imposed war on Iran.
   This research with analytical – descriptive method tries to provide the response to this question: what is the role of rivers of Gangir and Konjan cham in Iran and Iraq boundary relations. This article is aiming to shed lights on the matters of dissensions over the issue between the two countries. It also attempts to discuss and analyze the problem as much as possible. The study comes to the conclusion that unlimited and indeterminate use of the amount of water by Iraqi borderers inhabiting Ilam province border mentioned in boundary assigning protocol in 1914, the severe need of Iraqi borderers to the waters of the two rivers, aggressive behavior of Iraqi rulers in the past years in order to get more concessions in Iran's border, can be considered the main influential factors and reasons for disputes and dissensions between Iran and Iraq. Nevertheless, the role of borderline rivers in conflicts between the two countries is the matter of investigation in this article.

Keywords


منابع
اتحادیه، منصوره (نظام مافی) (1372) رضا قلی خان نظام‌السلطنه (صورت‌جلسات هیئت دولت مهاجرت)، تهران: نشر تاریخ ایران.
افشار سیستانی، ایرج (1372) ایلام و تمدن دیرینه آن، تهران: فرهنگ و ارشاد اسلامی. چاپ سوم.
اکبری، مرتضی (1386) تاریخ استان ایلام از آغاز تا سقوط قاجاریه، قم: فقه.
                     (1390) حضور زنان استان ایلام در دفاع مقدس، ایلام: جوهر حیات.
                      (1393) سومار در مسیر تاریخ، ایلام، جوهر حیات.
                       (1394) تاریخ استان ایلام در عصر پهلوی، دانشنامه ایلام، ایلام جوهر حیات.
برزگر، علیرضا (1384) روزشمار جنگ تحمیلی، تهران: سروش، چاپ دوم.
جعفری ولدانی، اصغر (1376) بررسی تاریخی اختلافات مرزی ایران و عراق، تهران: وزارت امور خارجه، چاپ دوم.
سپهر، مورخ الدوله (1362) ایران در جنگ بزرگ، تهران: نشر ادیب.
شیرازی، رضا (1389) قراردادهای مرزی پانصد سال اخیر ایران، تهران: بنیاد حفظ ارزش‌های دفاع مقدس.
صحرایی، محمد (1389) تاریخ دفاع مقدّس در استان ایلام،تهران: نشر فاتحان.
صفایی، ابراهیم (1352) گزارش‌های‌سیاسی‌میرزا محمود خان‌علاء الملک طباطبایی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. چاپ دوم.
عاقلی، باقر (1374) روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، جلد (2)، تهران: نشر گفتار، چاپ چهارم.
عباسی، محمدرضا (1372) حکومت سایه‌ها، اسناد محرمانه و سیاسی میرزا حسین‌خان سپهسالار، به کوشش محمدرضا عباسی، تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی.
کوهستانی ‌نژاد، مسعود (1384) چالش‌ها و تعاملات ایران و عراق در نیمه نخست سده بیستم،تهران: وزارت امور خارجه.
گزیده اسناد سیاسی ایران و عثمانی دوره‌ی قاجار، جلد (2) (1369) تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
لرد کرزون، جرج. ن (بی‌تا) ایران و قضیه ایران، جلد (2) ترجمه‌ی ع. وحید مازندرانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مرادی مقدم، مراد (1385) تاریخ سیاسی اجتماعی کردهای فیلی در عصر والیان پشتکوه (ایلام). تهران: پرسمان.
منصوری لاریجانی، اسماعیل (1389) آشنایی با دفاع مقدس، تهران: خادم الرضا (ع).
ولایتی، علی‌اکبر (1386) تاریخ سیاسی جنگ تحمیلی عراق بر جمهوری اسلامی ایران،تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. چاپ ششم.
 
 
 
 
یعقوبی، کریم و علی (1389) ایلام در دوره پهلوی از سقوط والیگری تا سقوط پهلوی (1307-1357 ش)، تهران: جوهر حیات.
اسناد و روزنامه
سازمان اسناد ملی ایران، موضوع سند: آب رودخانه کنجان چم، سند شماره 814/2 الف ب 240001463، سال 1281 ه. ق
مرکز اسناد تاریخی وزارت امور خارجه، سند شماره‌ی 2153-29000 در مورد تجاوز هوایی عراق به سد کنجان چم.
مرکز اسناد تاریخی وزارت امور خارجه، پرونده‌ی شماره‌ی 3- 273 – 10/1 سال 1328 ه. ش
مرکز اسناد تاریخی وزارت امور خارجه، پرونده‌ی شماره‌ی، 3-237-23-1328 هـ. ش.
مرکز اسناد تاریخی وزارت امور خارجه، پرونده‌ی شماره‌ی، 10-16-1331 هـ. ش.
مرکز اسناد تاریخی وزارت امور خارجه، پرونده‌ی شماره‌ی 1-200-20-1328 هـ. ش.
روزنامه اطلاعات، یکشنبه 22 اردیبهشت‌ماه 1330 هـ. ش، شماره‌ی 7516  
روزنامه‌ی اطلاعات، 20 خردادماه 1313 هـ. ش، شماره‌ی 2208