Local Competitions in Fars and Relocation of Bushehr-Shiraz Route from Shahi Road to Jareh (1327-1329AH/1909-1910AD)

Abstract

In addition to the Shahi road as the main route between Bushehr and Shiraz, there was another sub-route known as Jareh which was an emergency rout that connect these two cities to each other. After constitutional revolution, structural evolution in ruling system, and lack of enforcement authority of the central government, led to increasing insecurity in Shahi road, the second commuter route of Iran. Therefore Iran government faced with recurrent objections of British which had been affected by these insecurities. For as much as both routes, Shahi road and Jareh road passing from the domain of Qashqaiee nomads, and Solatodoleh powerful Qashqaiee chief had the ability to provide security in both directions so the finger of scorn about insecurity pointed at Solatodoleh and his tribe. Against these suspicions, Solatodoleh tried to open Jareh road. This action leads to the question of ʺwhy Solatodoleh despite his power to provide security in Shahi road, opened Jareh for traffic of caravansˮ. By looking at conditions of Fars and local competitions in this state, it seems that the reason of this decision can be related to change in balance of power against Solatodoleh during the post constitutional events.

Keywords


منابع
ابرلینگ‌، پیر (1358) «سیاست قبیله ای انگلیس در جنوب ایران». ترجمه کاوه بیات. ماهنامه نور.شماره4.
ابن بلخی ( 1385) فارسنامه‌، به تصحیح گای لسترنج و رینولد آلن نیکلسون‌، تهران: اساطیر.
اخگر، احمد (1366) زندگی من در هفتاد سال تاریخ معاصر ایران. بی جا : انتشارات خوشه.
اصطخری‌، ابواسحاق ابراهیم (1373) ممالک و مسالک‌، ترجمه محمد بن اسعد بن عبدالله تستری‌، به کوشش ایرج افشار‌، تهران: موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
امداد‌، حسن (1387) فارس در عصر قاجار. شیراز: انتشارت نوید.
اوکانر، فردریک (1376) از مشروطه تا جنگ جهانی اول.ترجمه حسن زنگنه. تهران: نشر شیرازه.
حقایق نگار خورموجی، محمدجعفر (1344) حقایق الاخبارناصری. به کوشش حسین خدیو جم. تهران: کتابفروشی زوار.
حمیدی، سیدجعفر (1378) بوشهر در مطبوعات عصر قاجار(جنوب، حبل المتین، مظفری).تهران:انتشارات موسسه مطالعات تاریخ معاصر.
خیراندیش‌، عبدالرسول (1373) «زمینه‌های اداری و اقتصادی قیام ضد استعماری مردم بوشهر تنگستان دشتی و دشتستان».بوشهر :کنگره هشتادمین سالگرد شهادت ریسعلی دلواری.
                            (1373) «اوضاع فارس در سال‌های جنگ جهانی اول». بوشهر :کنگره هشتادمین سالگرد شهادت ریسعلی دلواری.
رنجبر، محمد علی (1389) فارس از مشروطیت تا جنگ جهانی اول.تهران : انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی.
رکن زاده آدمیت‌، محمدحسین (1357) فارس و جنگ بین الملل. بی جا: انتشارت اقبال.
دشتی‌، رضا (1387) تاریخ اقتصادی و اجتماعی بوشهر در دوره قاجاریه با تکیه بر نقش تجار و تجارت. تهران: انتشارات پازینه.
دوسفرنامه از جنوب ایران (1377) به کوشش سید علی آل داوود. تهران: انتشارات امیر کبیر
 
 
سایکس‌، سرپرسی (1370) تاریخ ایران. جلد2. ترجمه سید محمدتقی فخرداعی گیلانی. تهران : انتشارات دنیای کتاب.
سدیدالسلطنه بندرعباسی‌، محمد علی خان (1371) سرزمین‌های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش. تحشیه و تعلیقات احمد اقتداری. تهران: شرکت انتشارات جهان معاصر.
سعادت کازرونی‌، محمد حسین (1390) تاریخ بوشهر‌،  تصحیح عبدالرسول خیراندیش و عمادالدین شیخ‌الحکمایی‌، تهران: میراث مکتوب.
سعیدی نیا‌، حبیب الله (1389) گمرک بوشهر و نقش آن در تجارت خلیج فارس در دوره قاجاریه. بوشهر: انتشارات دانشگاه خلیج فارس.
سفیری‌، فلوریدا (1364) پلیس جنوب ایران‌، ترجمه منصوره اتحادیه و منصوره جعفری فشارکی‌، تهران: نشر تاریخ ایران.
شفیعی سروستانی‌، مسعود (1380) فارس در انقلاب مشروطه. شیراز: انتشارات بنیاد فارس شناسی.
شهبازی‌، عبدالله (1366) ایل ناشناخته(پژوهشی در کوچ نشینان سرخی فارس). تهران : نشر نی.
عیسوی‌، چارلز (1369) تاریخ اقتصادی ایران. ترجمه یعقوب آژند. تهران : نشر گستره.
فن میکوش‌، داگوبرت (1377) واسموس. ترجمه کیکاووس جهانداری. قم : مرکز بوشهر شناسی با همکاری انتشارات همسایه.
قاسمی‌، علی (1386) ردیابی راه باستانی بیشاپور به برازجانبا اتکا به بررسی محوطه‌های عصر ساسانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی‌تهران مرکز.
قهرمانی‌، مظفر (1372) تاریخ وقایع عشایری فارس. تهران: انتشارات علمی.
کاکس‌، سرپرسی (1377) گزارش‌های سالانه سرپرسی کاکس سرکنسول انگلیس در بوشهر(19011-1905م/1339-1323 ه ق). ترجمه حسن زنگنه. تهران: انتشارات پروین.
بشیری، احمد (1363) کتاب آبی (گزارشهای محرمانه وزارت امور خارجه انگلیس درباره انقلاب مشروطیت ایران)،جلد3 و 4و5 و 8. تهران: نشر نو.
کرزن‌، جرج ناتانیل (1373) ایران و قضیه ایران. ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی. جلد 1و2. تهران: انتشارات علمی‌و فرهنگی.
 
 
 
کشف تلبس یا دورویی ونیرنگ انگلیس (رجب1336) اداره روزنامه کاوه. تبریز: نشر احیاء.
گرومر‌، استفان رای (1377) چالش برای قدرت و ثروت در جنوب. ترجمه حسن زنگنه. قم: نشر همسایه.
مشروطیت جنوب ایران به گزارش بالیوز بریتانیا در بوشهر (1386) ترجمه حسن زنگنه. تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
مطهری زاده‌، موسی (1383) ناصردیوان کازرونی به روایت اسناد. تهران : انتشارات کازرونیه.
مقدسی‌، ابوعبدالله محمدبن احمد (1385) احسن التقاسیم فی معرفه‌الاقالیم‌، ترجمه علینقی منزوی‌، چاپ دوم‌، تهران: کومش.
میرزایی دره شوری‌، غلامرضا (1381) قشقایی‌ها و مبارزات مردم جنوب. تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
نصیری طیبی‌، منصور (1384) ایالت فارس و قدرت‌های خاجی از مشروطیت تا سلطنت رضا شاه. تهران: مرکز اسناد و خدمات پژوهی.
                           (1388) نقش قشقایی‌ها در تاریخ و فرهنگ ایران. تهران: وزارت علوم تحقیقات و فن آوری.
نیبور، کارستن (1354) سفرنامه نیبور. ترجمه پرویز رجبی. بی‌جا: انتشارات توکا.
نیلستروم، گوستاو (1372) شاخه نبات (خاطرات سرگرد گوستاو نیلستروم). ترجمه افشین پرتو. بوشهر : اداه کل فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ویلم فلور (1388) برازجان. ترجمه توضیحات و تعلیقات دکتر عبدالرسول خیراندیش. تهران: انتشارات آباد بوم.
هدایت‌، مهدیقلی مخبرالسلطنه (1385) خاطرات و خطرات گوشه‌هایی از تاریخ شش پادشاه و گوشه ای از دوره زندگی من. تهران:زوار
سند شماره 1: نامه وزارت داخله به وزارت مالیه مبنی بر تقاضای صولت الدوله به وارد نمودن اسلحه بدون حقوق گمرکی.
سند شماره 2: نامه وزارت مالیه به اداره مرکزی گمرکات مبنی بر صدور مجوز وارد نمودن اسلحه برای صولت الدوله.