بررسی مناسبات فرهنگی تمدنی ایران و شرق آفریقا با تکیه بر بندر کنگ

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

در این مقاله مناسبات فرهنگی تمدنی ایران و شرق آفریقا از گذشته های دور تاکنون ( با تمرکز بر بندر کنگ به عنوان یکی از بنادر پویای جنوب ایران ) و بر اساس منابع موجود مورد بررسی قرار گرفته است . سئوال اصلی این مقاله " تعاملات فرهنگی اجتماعی ایران و شرق افریقا چه دستاوردهایی بدنبال داشته است ؟" و فرضیه اصلی "تاثیر و تاثر متقابل فرهنگی ایران و شرق آفریقا بر یکدیگر" است. نتایج اجتماعی فرهنگی حاصل از آن نیز متغیرهای مستقل پژوهش قلمداد می شوند. هدف مقاله ارائه اطلاعاتی بکر و دست اول در مورد مناسبات فرهنگی تمدنی ایران و شرق آفریقا و بارز ساختن نقش ساحل نشینان جنوب در این فرآیند و به موازات آن طرح دیدگاهی نو در مورد تعاملات ایران و شرق افریقا در قرون معاصر است . در ارتباط با یافته های پژوهش نیز باید گفت در این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی ، میدانی تلاش شده است نوع و نحوه تعامل فرهنگی اجتماعی ایران و شرق آفریقا با بارز ساختن نقش بندر کنگ به عنوان یکی از بنادر جنوبی تاثیرگذار در مسیر این ارتباطات مورد بررسی قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آدمیت، فریدون (1354) امیرکبیر و ایران  تهران، انتشارات خوارزمی.
بلوکباشی، علی (1381) اهل هوا ، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج 1، تهران: انتشارات دائره المعارف بزرگ اسلامی.
پیرنیا، حسن (1345)، تاریخ ایران باستان ،جلد اول، تهران: آسیا.
تاریخنامه طبری، گردانیده منسوب به بلعمی، (1378) به تصحیح و تحشیه محمد روشن، مجلد دوم، تهران، سروش.
حسن نیا، محمد، تاریخ شفاهی دریانوردی بندرکنگ در گفتار دریانوردان این بندر، بازیابی از: http://www.sh-bandarekong.ir/fa-IR/DouranPortal/1/news/view/13881/3286/Staging
خسرو زاده، علیرضا (1394): ارتباط تجاری بنادر و مراکز تجاری خلیج‌فارس با محوطه‌های همزمان با دوره اشکانی و ساسانی در شرق آفریقا، بر اساس مدارک نوشتاری و باستان شناختی، پژوهشنامه خلیج‌فارس (دفتر ششم)، تهران: نشر خانه کتاب.
دریایی، احمد نور (1384): مراسم آیینی و فولکلور مردم بندر کنگ، تهران: نشر احسان.
دورینگ، ژان (1389): بادهای آفریقایی و جن‌های مسلمان، ترجمه ناتالی چوبینه، فصل‌نامه موسیقی ماهور، شماره 18، صص 70-85.
رامهرمزی، بزرگ بن شهریار (1883 – 1886) عجایب الهند بره و بحره جزائره، لیدن، بریل.
رائین، اسماعیل (1350) دریانوردی ایرانیان جلد اول، تهران: نشر اسماعیل رائین.
زارعی، بدریه (1395): بازتاب سفر دریانوردان بندرکنگ در فرهنگ عامیانه زنان این منطقه، تهران، دانشگاه تهران، مجموعه مقالات چهارمین همایش دوسالانه بین المللی خلیج‌فارس تاریخ و فرهنگ،23-1
زرین‌کوب عبدالحسین (1365) تاریخ ایران قبل از اسلام ،تهران، امیرکبیر.
سمسار، محمد حسن (1337) " جغرافیای تاریخی سیراف " تهران، انجمن آثار ملی.
سیرافی، سلیمان و ابوزید الحسن (1335) " شگفتی‌های جهان باستان" ترجمه محمد لوی عباسی، تهران، گوتنبرگ.
شفا، شجاع الدین (1342)" گزارش مختصر مربوط به آفریقا " شورای فرهنگی سلطنتی ایران.
عرب احمدی, امیربهرام (1384): تانزانیا سرزمین همیشه سبز، تهران، انتشارات بین المللی الهدی.
عرب احمدی, امیربهرام (1395): جایگاه ایرانیان شیرازی الاصل در توسعه تمدن و فرهنگ شرق آفریقا، اصفهان، انتشارات نگارخانه.
عرب احمدی، امیربهرام (1391) تحلیل جایگاه زبان فارسی در زبان و ادبیات سواحیلی، فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، تابستان 1391، شماره بیست و پنجم، صص 27-1
علی بحری، سفر به سواحل آفریقا با جهازهای بادبانی، بازیابی از: https://chabaharport.pmo.ir/fa
فرامرز خجسته، بنیامین انصاری نسب (1393): تحلیل جامعه شناختی آئین دریایی رزیف در بندر کنگ، پژوهش نامه فرهنگی هرمزگان شماره 8 و 9، صص 83-108
فره‌وشی، بهرام (1366) " ایرانویج " تهران، انتشارات شکوفه.
فهمی، عبدالعزیز عبدالسلام (1356)" ایرانی‌ها در شرق آفریقا" تهران