تأثیر فرهنگ بر زیبایی‌شناسی در تاریخ هنرهای صناعی ایران

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دانشگاه الزهرا

2 دانشیار دانشگاه الزهرا

چکیده

فهم ما از زیبایی ریشه‌های فرهنگی دارد. فرهنگ و بازنمودهای فرهنگی، ملاک‌های زیبایی را برای ما درطولِ تاریخ تبیین و تعریف می‌کند. بخش مهمی از ادراک زیبایی یعنی ادراک معنا، نشان‌ها و نمادها علاه‌بر آن‌که در زیبایی‌شناسی واجد اهمیت خاص است، مشخص‌کنندة خصوصیات و چگونگی ارتباط مردم با هنرهای صناعی نیز هست. هنرهای صناعی بخشی یکپارچه از میراث فرهنگی به‌شمار می‌روند و در بررسی زیبایی‌شناسانۀ میراث فرهنگی در هنرهای صناعی همواره یک طرف رابطه را مردم تشکیل می‌دهند. در اینجا سؤال اصلی این است که مردم در ارتباط با هنرهای فرهنگی، زیبایی را چگونه ارزیابی می‌کنند یا چگونه هنری را زیبا می‌دانند؟ متغیرهای تأثیرگذار بر درک زیبایی‌شناسی هنرهای صناعی از دیدگاه مخاطب چیست؟ هنرهای صناعی بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره‌اند و به زندگی و محیط فردی و اجتماعی شکل می‌دهند. مفهوم لذت ناشی از زیبایی در انسان سنتی از راه استفاده و کاربرد هنرهای صناعی در زندگی پدید می‌آمده است و ما نمی‌توانیم این لذت را با لذت ناشی از هنر جدید مقایسه کرده و در یک عرض قرار دهیم. آثار هنری جدید که در امتداد سنت هنری گذشته تولید می‌شوند با یادآوری حس لذت از وجود خاطرۀ زمانی و مکانی گذشته، معنا می‌یابند. ولی در بسیاری از موارد این یادآوری‌ها به‌علت قطع در تکرار و استمرار، نیاز به تعلیل‌سازی دارد. در این پژوهش سعی
است به معیارهای فرهنگی مشترک برای لمس و درک زیبایی در هنرهای صناعی ایران پرداخته شود و این هدف، با توجه به تعریف فرهنگ و کارکردهای زیبایی‌شناسی هنرهای صناعی دست‌یافتنی است.
شده

کلیدواژه‌ها


منابع
آسابرگر، آرتور (1379)، نقد فرهنگی، ترجمۀ حمیرا مشیرزاده، تهران: انتشارات باز.
آشنا، حسام‌الدین و محمدرضا روحانی (1389)، «هویت فرهنگی ایرانیان، از رویکردهای نظری تا مؤلفه‌های بنیادی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، شمارۀ4.صفحه 157-184
افروغ، عماد (1387)، هویت ایرانی و حقوق فرهنگی، تهران: انتشارات سورۀ مهر.
الطایی، علی (1378)، بحران هویت قومی در ایران، تهران: نشر شادگان.
الیوت، تی.اس. (1391)، دربارۀ فرهنگ. ترجمه: حمید شاهرخ. تهران: نشر مرکز.
پهلوان، چنگیز (1378)، فرهنگ شناسی، تهران: انتشارات قطره.
تریلینگ، جیمز (1394)، زبان تزئین، ترجمۀ منصور حسامی، تهران: دانشگاه هنر.
جعفری، محمدتقی(1390)، زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام، تهران: موسسه تدوین و نشر آثار استاد علامه محمدتقی جعفری.
جمالی، جواد (1390)، افراط‌گرایی در پاکستان، تهران: مؤسسۀ مطالعات اندیشه‌سازان نور.
چندلر، دانیل (1387)، مبانی نشانه‌شناسی، ترجمۀ مهدی پارسا، تهران: انتشارات سوره مهر.
دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه دهخدا، زیر نظر محمد معین، جعفر شهیدی، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا.
رجایی، فرهنگ (1382)، مشکل هویت ایرانیان امروز، ایفای نقش در عصر یک تمدن و چند فرهنگ، تهران: نشر نی.
سجودی، فرزان (1390)، نشانه‌شناسی فرهنگی، تهران: نشر علم.
فکوهی، ناصر (1378)، خشونت سیاسی؛ نظریات، مباحث، اشکال و راهکارها، تهران: پیام امروز.
کاستلز، امانوئل (1380)، عصر اطلاعات، قدرت هویت، ترجمه: حسن چاوشیان، ج2 ، تهران: طرح نو.
کاظمی، عباس (1395)، امر روزمره در جامعۀ پساانقلابی، تهران: نشر فرهنگ جاوید.
آبرگ، لارس (1380)، «زیبایی‌شناسی فلسفه فرهنگ و "تحول زیبایی‌شناختی"»، مترجم: مهسا ملک مرزبان، مجله کیهان فرهنگی، آبان 1380، شماره 181، ص 49.
میلنر، ا. جف ب. (1385)، درآمدی بر نظریۀ فرهنگی معاصر، ترجمۀ جمال محمدی، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ اول.
 
 
والتون ،کندال (1383)، دایرة‌ المعارف‌ زیبایی‌شناسی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی گسترش هنر.
روح‌الامینی، م. (1384)، مبانی انسان‌شناسی. عطار. چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کلی، مایکل ،(1383) زیبایی شناسی تهران ،مرکز مطالعات و تحقیقات هنری: گسترش هنر
طباطبایی، جواد، (1379)ابن خلدون و علوم اجتماعی انتشارات طرح نو
Nasr, Seyyed Hossein(1971)The Sacred Art in Pernian Cuture, London:Golgonooza Prees.
Kuper, Adam and Jesica Kuper (1996), The Social Science Encyclopedia, London and Newyork :Routledge.
Williams, Raymond(1960), Culture & Society 1780-1950, Doubleday & Company, Inc.
Shusterman, Richard (1997), Practicing Philosophy: Pragmatism and the. Philosophical Life. New York and London: Routledge.