مطالعه انتقادی نسب کوروش بزرگ بر اساس منابع تاریخی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

در خصوص نسب و وابستگی خاندانی در دوره‌ی نخست هخامنشی تحقیقات و فرضیات بسیاری مطرح‌شده است. در تاریخ‌نگاری شرقی که گاه، بافتی افسانه‌ای و اسطوره‌ای به خود می‌گیرد، تشخیص اعقاب و اخلاف و وابستگی خاندانیِ قهرمان- شاهان که به‌طور نسبی تا سطح الوهیت بالابرده می‌شدند، کار چندان راحتی به نظر نمی‌آید. سؤال این پژوهش به‌این‌ترتیب است که در ابتدای این سلسله انتقال قدرت به شاخه‌ای دیگر از خاندان هخامنشی تا چه میزان در صحت انتساب‌های مطرح‌شده، مؤثر بوده است؟ فرض تحقیق بر این مسئله استوار است که با توجه به اینکه یکی از کهن‌ترین نمونه‌های انتساب پایه‌گذار یک خانوادۀ پادشاهی جدید، به دودمان فرمانروایان قبل در تاریخ ایران مربوط به هخامنشیان است و در دوره‌ی نخستین فرمانروایان این سلسله صحبت از انتقال قدرت به شاخه‌ای دیگر از این خاندان مطرح است، مطالعات بسیاری در تاریخ صورت گرفته است که وجهه‌ی صوری و تقلیدی داشته و بیشتر با تأسی از روایات مورخان یونانی مانند هرودت ترتیب یافته است. حاصل این تحقیق نمایان می‌کند که با اندکی تحلیل و تفسیر تحولات و پدیدهای تاریخی به‌خصوص با در نظر داشتن بافت شرقی و اساطیری آن، موضوع نسب و انتساب در دوره نخست هخامنشی به صُوَر دیگر هم قابل تفسیر و تحلیل بوده است

کلیدواژه‌ها

موضوعات


استرابو (1382)«جغرافیای استرابو» ترجمه همایون صنعتی زاده، بنیاد موقوفات محمود افشار، تهران.
ایمانپور، محمدتقی (1382)«مکان جغرافیایی پارسوا، پارسواش و پارسوماش» مجله مطالعات تاریخی، سال اول، شماره اول و دوم، زمستان.
اومستد، ا.ت (1380)«تاریخ شاهنشاهی هخامنشی» ترجمه محمد مقدم، انتشارات امیرکبیر، تهران
بریان، پیر (1377)«امپراتوری هخامنشی» ترجمه مهدی سمسار، انتشارات زریاب، تهران
پلوتارک (1379)«حیات مردان نامی» ترجمه رضا مشایخی، انتشارات ققنوس، تهران
داندامایف، م. آ (1381)«ایران در دوران نخستین پادشاهان هخامنشی» ترجمه روحی ارباب، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران
 داندامایف، م.آ (1381)«تاریخ سیاسی هخامنشیان» ترجمه خشایار بهاری، نشر کارنگ، تهران
رجبی، پرویز (1380)«هزاره‌های گمشده، هخامنشیان» انتشارات توس، تهران
شاپور شهبازی، علیرضا (1349)«کوروش بزرگ» انتشارات دانشگاه پهلوی شیراز،
کامرون، جورج (1374)«ایران در سپیده‌دم تاریخ» ترجمه حسن انوشه، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران
 کتزیاس (1380) «خلاصه تاریخ کتزیاس از کوروش تا اردشیر» ترجمه و حواشی کامیاب خلیلی، انتشارات کارنگ، تهران
گزنفون (1343)«کوروش‌نامه یا سیروپدی» ترجمه رضا مشایخی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران
لوکوک، پی یر (1382)«کتیبه‌های هخامنشی» ترجمه نازیلا خلخالی، نشر و پژوهش فرزان روز، تهران
 هینتس، والتر (1380)«داریوش و پارس‌ها» ترجمه عبدالرحمان صدریه، انتشارات امیرکبیر، تهران
 یونگه، پیتر جولیوس (1335)«داریوش یک پادشاه پارس‌ها» ترجمه منشی‌زاده، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
 
منابع لاتین
Aelian (1953) “on the characteristics of animals” translation by school field, loeb classical books. Great Britian.
Balcer(1987)J.M.”Herodotus &bistun “, franz steiner verlag Wiesbaden, Stuttgart.
frye (2003).R.N. Religious themes and texts of pre-lslamic iran and central asia, wiesbaden.
Hansman(1981) J.”Anshan” Encyclopaedia iranica, vol II,Routledge& Kegan paul.
Herodotus (1946)“histories “ translation by Goldey, Loeb classical libraray, Great Britian.
Kent (1953). R.“ old Persian“ American oriental society,new haven.
Spiegel (1871).Fr.“Eranische Altertums Kunde “ II, Leipzig.
strabo (1954). “the Geography of Strabo “ translation by Jones, Loeb classical Library cambrige. reprinted.
Thompson (1933).c. and malliwan.E.L.a. “ the British museum excavation at Nineveh “vol XX.
weidner(1931) A. “ Die alteste nachricht uber das persische konig haus“Archiv fur orient forschung.vii.