تعامل و تقابل در روابط خارجی ایران و اتحادیه اروپا

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

از ابتدای دهه 1980، ایران در روابط بین­الملل خود با بحران­هایی در سطح جهانی روبرو شده است. انقلاب اسلامی از جناح شرقی و جهان کمونیسم طرفداری نمی‌کرد و منافع جهان غرب با انقلاب در منطقه خاورمیانه ناسازگار بود. درنتیجه افزایش تنش‌های بین‌المللی دولت عراق با حمایت برخی از کشورهای بیگانه به مرزهای ایران حمله کرد. قسمت غربی ایران اشغال شد و مناطق نفتی ایران خسارت فراوان دید و بسیاری از شهرهای ایران ویران گشت. حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی عراق وارد یک جنگ طولانی شدند. این جنگ به‌ناچار سیاست خارجی ایران را تحت تأثیر قرارداد. تحولات دهه 1980 و 1990 و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، چشم‌اندازهای جدیدی را در زمینه روابط بین‌الملل فراهم کرد. ایران شرایط جهانی را برای خدمت به منافع ملی خودارزیابی می‌کرد. دولت‌های رفسنجانی و خاتمی با تکیه‌بر سیاست‌های تعاملی با جهان، درصدد جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تسهیل توسعه کشور بودند و در این راستا اتحادیه اروپا می‌توانست شریک مهمی باشد. اما در دولت‌های بعدی، تنش‌های ایران با جامعه بین‌المللی بار دیگر افزایش‌یافته و روابط با اتحادیه اروپا و ایران با مشکلات جدی مواجه شد. دیپلماسی ایران کجا منافع ملی خود را دنبال می‌کرد و تا چه اندازه می‌توانست موفقیت کسب کند؟ پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی ایران از طریق روش تحلیلی - تفسیری با متد پژوهش­های تاریخی و مبتنی بر اسناد و اخبار منتشرشده انجام پذیرفته است.
 

کلیدواژه‌ها


  1. سلیمانی، م. و قریشی، گ. : «ایران و آمریکا بازی ناتمام». ماهنامه آفتاب. شماره 15 اردیبهشت 1381. ص 14 تا 21.

    گرنویل، جان: تاریخ جهان در قرن بیستم. ترجمه جمشید شیرازی. فضل اله جلوه. علی اصغر بهرام بیگی. ج 2 و 3. تهران. انتشارات فرزان. 1378.

     

    1. Conseil. Affaire générales. Luxembourg 22.04.96
    2. Conseil. Affaire générales. Bruxelles.26.01.98
    3. Conseil. Affaire générales. Bruxelles.23.02.98
    4. Conseil. Affaire générales. Bruxelles. 30. 03. 98
    5. Conseil. Affaires. Générales. Bruxelles. 25. 05. 98
    6. Conseil. Affaire générales. Bruxelles. 20. 11. 2000
    7. Conseil. Affaires générales. Bruxelles. 17. 05. 01

    Adebhar, Cornelius. Europe and Iran, The economic and commercial dimension of a strained relationship, Foundation for European progressive studies, dec. 2018, Instituto Affair Internazionali, (IAI).

    Conférence sur les relations Iran, Union Européenne et la Belgique. 15. 02. 2001

    Conseil de l’Europe. Rubrique droits de l’Homme, 1997.

    Conseil européen. Rapport sur Le Progrès de l’union européenne. 1997.

    Conseil de l’Europe. Human Rights. 1996.

    Council of the European union, council conclusions on Iran, 3124th foreign affaires council meeting. Brussels, 23 January 2012.

    Dominguez, Roberto. Iran : A new challenge to Europe foreign policy. Miami-Florida -European Union Centre of Excellence. Vol.4, n.20, August 2007.

    Fidhl Fédération internationale des ligues des Droits de l’homme. Open Letter to the Minister of Foreign Affairs of the European Union. Octobre, 18.2002.

    Le Conseil de l’Europe. 1996.

    Le Conseil de l’Europe. Faits et Chiffres. Conseil de l’Europe. Belgique. 1996.

    Le Monde Diplomatique.

    Le Parlement Européen. Conseil de l’Europe. 1996.

    Les Étapes de La Construction Européenne. Conseil de l’Europe. Strasbourg, 1996.

    Parlement Européen. Les Pouvoirs de Parlement européen dans l’Union européenne. Luxembourg, 1993.

    Parlement Européen. Projet d’Avis. 19 Septembre 2001

    Parlement européen. Rapport 1995.

    Paul-Marie de La Groce: La République islamique 

    UFIP. Rapport Annuel 2000. Le Pétrole en Europe.

    Posch, Walter. Iran and European Union. 2016

    Une nouvelle traite pour l’Europe. Amsterdam 17 Juin 1997

    Fiedler, Radostow(2018). European union and the Islamic republic of Iran. Opportunities and challenges. Available in: ptsm.edu.pl/wp-content/uploads/2018/01/fielder.pdf

    Peter Neville(2013). Historical Dictionary of British Foreign Policy. Lanham, Toronto, Plymouth, UK.

    Tarock, Adam. Iran-western Europe Relations on the trend. British Journal of Middle East Studies, vol.26, N.1, May 1999, p 41-61.

    Brussels. 28. 09. 98. Iran: Salman Rushdie.

    Brussels. 7 September 2001. Visit of Mr. Kharazi to the council of the European Union. 10. 07. 01

    Brussels.12 December 2002.Eu and Iran to start negotiations on Trade and Cooperation agreement 12.12.02

    30/9/ 2003 DW- world.de

    Centre for Human Rights in Iran, April, 29, 2013.

    Le Monde diplomatique. Juillet 2003.p.8-9. L’Iran Sous Pression.