عمران شهری و توجه به محیط زیست در برنامه های توسعه اجتماعی برمکیان

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 تهران، دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه تاریخ

2 دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، گروه تاریخ.

چکیده

تلاش‌ها و کنش‌های معطوف به عمران و آبادانی محیط زیست از جانب خاندان برمکی را می‌توان از منظر گرایشات دینی- اعتقادی آنها در دو دوره‌ی قبل و بعد از اسلام ریشه یابی و کنشهای عمرانی- زیربنایی خاندان برمکی را از منظر الهیات محیط زیستی خوانش نمود. مسئله‌ی این پژوهش تبیین چرایی و چگونگی تاثیرگذاری آموزه های اعتقادی و دینی در رویکردهای محیط زیستی برامکه است. در پاسخ به این پرسش‌ها که مهمترین منشاهای اعتقادی و دینی که بر کنش‌های معطوف به حفاظت، آبادانی، رونق و شکوفایی محیط زیست از جانب برامکه تاثیر گذاشته‌اند، کدام بوده اند و چگونه بر رویکرد خاندان برمکی در توجه به محیط زیست تاثیر گذاشته‌اند؟ فرضیه مطرح این است که رویکردهای عمرانی- اقتصادی- فرهنگی اتخاذ شده توسط خاندان برمکی در حوزه محیط زیستی، از دو ساحت فرهنگی ایرانی و اسلامی تغذیه می شد. این تحقیق به روش تاریخی(توصیفی-تحلیلی)انجام شد و در آن نشان داده می شود برمکیان که اولین خاندان ایرانی وارد در

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • آذر گشسب، اردشیر (1358)، خرده اوستا‌، بی جا، تهران‌.
  • ابراهیم نیا، رضا (1383)، اهمیت محیط زیست در ایران باستان، تاریخ پژوهی، پاییز - شماره 20.
  • ابن ابى اصیبعه، موفق الدین (1299)، عیون الانباء فى طبقات الاطباء، به کوشش نزار رضا، بیروت، 1965 م، و به کوشش اوگست مولر.
  • ابن‌اثیر، الکامل‌ فی‌ التاریخ‌ ، بی نا، بیروت‌1985
  • ابن ‌طقطقی، م‍ح‍مد بن‌ ع‍لی (1858)‌، الفخری‌ فی‌ الا´داب‌ السلطانیة‌ و الدول‌ اسلامیة‌، گریفزولد.
  • ابن فقیه همدانى، ابو بکر احمد بن محمد (1988)، البلدان، به کوشش یوسف الهادى، بیروت.
  • ابن‌الفقیه، احمد بن محمد (۱۳۴۷). مختصرالبلدان: بخش مربوط به ایران. ترجمه ح، مسعود. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  • ابن‌خلکان‌، احمد بن محمّد (1977)، وفیات‌ الاعیان‌، چاپ‌ احسان‌ عباس‌، بیروت‌.
  • استروناخ، دیوید (۱۳۷۰)،" شکل‌گیری باغ سلطنتی پاسارگاد و تأثیر آن در باغ‌سازی ایران "، ترجمه کامیار عبدی. مجله اثر. ش ۲۲و۲۳، صص75-54.
  • اسحاق بن ندیم، محمد بن (۱۳۸۱)، الفهرست، ج2،. ترجمه محمد رضا تجدد، تهران: انتشارات اساطیر.
  • اصانلو‌، حسن (١٣٨١‌)، باغ‌ های ایران وچهار باغ ، ساخت و ساز ، شماره ١٨،
  • آملى، اولیاء اللّه (1348)، تاریخ رویان، به کوشش منوچهر ستوده، تهران.
  • بلخى، ابو بکر عبد اللّه بن عمر(1350)، فضایل بلخ، ترجمه فارسى عبد اللّه محمد بن محمد بلخى، به کوشش عبد الحى حبیبى، تهران.
  • بمانیان، محمدرضا (1393)، "معنا و مفهوم شناسی شهر ایرانی- اسلامی: مبانی نظری و مصداق­ها"، مجله شهر پایدار، شماره 1.
  • بووا لوسین‌ (1352)، برمکیان‌ به روایت تاریخ‌نگاران عرب و ایرانی، ترجمة‌ عبدالحسین‌ میکده‌، تهران‌.
  • پیرنیا، محمدکریم(١٣٧٣)، "مقاله باغ هـای ایرانی "، مجله آبادی شـماره ١٥.
  • تنوخی، محسن‌ بن‌ علی (1988)،‌ کتاب‌ الفرج‌ بعدالشدة‌، ، بیروت‌: چاپ‌ عبود شالجی‌.
  • جـنیدی، فـریدون (1378)، حـقوق بشر‌ در‌ جهان امروز‌ و حـقوق جهان در ایران باستان ، تهران: نشر بلخ
  • ثعالبی نیشابوری، عبدالملک بن محمد بن اسماعیل (1376)، تاریخ ثعالبی، ترجمه محمد فضائلی. تهران: نشر نقره.
  • جهشیارى، ابو عبد اللّه محمد بن عبدوس (1357)، کتاب الوزراء و الکتّاب، به کوشش حسن الزین، بیروت، 1408 ق، و به کوشش مصطفى السّقا و دیگران، مصر.
  • حموی بغدادی، یاقوت (۱۳۰۰)، معجم البلدان. ۲ج. ترجمه علینقی منزوی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
  • دانش­دوست، یعقوب (۱۳۶۹). باغ ایرانی، اثر: ش ۱۸و۱۹٫ ۲۲۴-۲۱۴٫
  • رضی، هاشم (1378)، اوستا‌، گاثاها، یسنا، یـشت‌ها، ویـسپرد و خرده اوستا‌، تهران‌: بهجت.
  • رضایی، رضا(1387)، آئین زیست در ایران، تهران، بی جا
  • شکوئی،حسین (1373)، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، جلد اوّل‌ ، تهران: انتشارات‌ سمت
  • عباس، احسان (1408)، شذرات من کتب مفقود فى التاریخ، بیروت: دار الغرب الإسلامی.
  • عقیلی، حاجی ‌بن‌ نظام‌ (1364)، آثار الوزراء ، تهران‌: چاپ‌ جلال‌الدین‌ محدث‌ ارموی‌.
  • فاضلی پور، طوبی (۱۳۸۰). تاریخ کشاورزی در دوره ساسانیان. تهران: انتشارات پژوهنده.
  • قمی، حسن بن محمد (۱۳۸۵). تاریخ قم. تحقیق محمدرضا انصاری قمی. قم: کتابخانه مرعشی نجفی.
  • قنات میراث فرهنگی و علمی ایرانیان (1383)، سمینار ملی قنات.
  • کانپورى، محمد عبد الرزاق (1348)، برمکیان، ترجمه سید مصطفى طباطبائى، رام. و. بودراجا، تهران.
  • لمـبتون، ا.ک.س (1354)، مالک و زارع در ایران، تـهران: بنگاه‌ ترجمه‌ و نـشر کـتاب‌.
  • مارکوارت، ژوزف‌ (1368)، ایرانشهر: بر مبنای‌ جغرافیای‌ موسی‌ خورنی‌ ، ترجمة‌ مریم‌ میراحمدی‌، تهران: انتشارات اطلاعات.‌
  • مـتحدین ، حبیب­الله (١٣٧٤)، باغ ایرانی پایان‌ نامه‌ کارشناسی ارشد معماری ،دانشگاه تربیت مدرس تهران.
  • مجمل‌ التواریخ‌ و القصص (1318)‌، تهران: چاپ بهار.
  • محجوب، محمد جعفر(1349)، دربارة‌ کلیله‌ و دمنه‌ ، تهران.
  • مقدسی،‌ مطهر بن‌ طاهر (1962)، کتاب‌ البدء و التاریخ‌ ، چاپ‌ کلمان‌ هوار، پاریس‌ ۱۸۹۹ـ۱۹۱۹، چاپ‌ افست‌ تهران‌.
  • مهربانی‌گلزار، محمدرضا (1391)، “کشف‌ ساختار فضایی و منظرین مجموعه پاسارگاد”؛ مجله منظر، شماره 20، پاییز.
  • مسعودی، علی ‌بن‌ حسین‌ (1979)، مروج‌ الذهب‌ و معادن‌ الجوهر، بیروت‌: چاپ‌ شارل‌ پلا.
  • نرشخى، ابو بکر محمد (1351)، تاریخ بخارا، ترجمه احمد بن محمد بن نصر قباوى، به کوشش محمد تقى مدرس رضوى، تهران: طوس.
  • نـظریان، اصغر(1374)، جغرافیای شهری ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور،تهران.
  • نیک طبع ، پروانه( ١٣٧٩)، قوانین‌ مالکیت‌ و بهره برداری از آب قنوات، یزد: همایش‌ بین المللی‌ قنات‌.
  • نیلوفری‌ ، پرویز (١٣٦٣)، باغ های ایرانی ، جهاد دانشگاهی چاپ اول.
  • یوسفی­فر، شهرام (1389)، " الگوهای پیدایش شهر و شهرنشینی در تاریخ ایران "، دوفصلنامه پژوهشی تاریخ ایران، دانشگاه شهید بهشتی، شماره 64.