تبیین زمینه‌ها و علل شکل‌گیری و تداوم مذهب اباضیه در عمان

پیرمرادیان, مصطفی; بوسعیدی, فرشته; حسین هاشمی, زهرا

doi:10.22111/jhr.2020.34959.2852

تبیین زمینه‌ها و علل شکل‌گیری و تداوم مذهب اباضیه در عمان

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

¹ هیات علمی گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

² گروه تاریخ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

³ گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

10.22111/jhr.2020.34959.2852

چکیده

ساختار فرهنگی و اجتماعی جامعة صدر اسلام، سبب پیدایش گروهها و فرقه‌های مختلفی در‌آن برهه زمانی شد. یکی از این-گروهها، خوارج بود که خود دچار دسته‌بندی شد و عده‌ای از آنها راه افراط، بعضی طریق تفریط و برخی نیز مسیر اعتدال را طی نمودند. اباضیه یکی از گروههای برآمده از این تحولات است‌که تا پایان قرن چهارم، برخی از مناطق جهان اسلام از جمله؛ ایران، عربستان، اندلس، آفریقا، یمن و عمان را در قلمرو خود قرار داده بود. اما همگی آنها به دلایل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی پس از مدتی دچار رکود و زوال شدند و تنها دو منطقه جغرافیایی، شمال آفریقا و کشور عربی عمان بود که محیط را برای ادامة حیات آنها فراهم آورد. ارتفاعات، بیابان‌ها و دور بودن عمان از مراکز اصلی خلافت، فرار و تبعید مخالفان به عمان، ناآرامی‌های عمان در عصر امویان،تلاش ائمه اباضی جهت گسترش دعوت در خارج از بصره،حضور چهره‌های شاخص اباضیه در عمان، قرابت خویشاوندی ازد عمان و ازد بصره، انطباق نظام انتخاب امام با نظام انتخاب رئیس قبیله در عمان،... از جمله عوامل و زمینه‌های شکل‌گیری و تداوم اباضیه در عمان بوده‌اند. در‌این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و از طریق مطالعه-کتابخانه‌ای به این پرسش‌ اصلی پاسخ داده شده است: زمینه‌ها و علل شکل‌گیری و تداوم مذهب اباضیه درعمان چه بوده است؟ فرضیه مقاله چنین است‌که عوامل و زمینه‌های اجتماعی، جغرافیایی، سیاسی و فکری باعث شکل‌گیری و تداوم مذهب اباضیه در عمان بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات