بررسی ساختار و عملکرد ساخلوی سیستان در دورۀ رضاشاه با تکیه بر اسناد

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 استادیار گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

3 دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان.اصفهان، ایران

چکیده

سسیستان به خاطر اهمیت سوق الجیشی در عهدقاجار مورد ادعای پادشاه افغانستان و سرکشی برخی از سرداران تابع ایران بود. دولت قاجار پس از تسلط بر سیستان ساختمان­های قلعه مانندی ساخت. استحکامات ساخته شده توسط دو فوج سرباز که از قاین فرستاده شده بودند، مراقبت می­شد با روی کار آمدن حکومت پهلوی و سلطنت رضاشاه، حکومتی با ویژگی های نهاد­سازی شبه مدرن و  مدرن­سازی دولتی موجب تحولات زیادی در عرصه­های مختلف کشور شد که این تحولات بیشتر رویکرد نظامی داشت. استقرار سازمان­های نظامی در سیستان به دلیل همسایگی با افغانستان و حدود هندوستان که انگلستان اهمیت زیادی برای آن قائل بود، از حساسیت ویژه ای برخوردار بود. اهمیتی که در وهلۀ اول صیانت از مرزها را دربر داشت، ولی به هدف مهم­تری که همان سرکوب نیروهای عشایر و تحت انقیاد درآوردن آن بود، منجر گردید. پژوهش حاضر با روش تاریخی و شیوه توصیفی- تحلیلی و تکیه بر اسناد نویاب به دنبال پاسخ به این سوال است که ساخلوی سیستان در دورۀ پهلوی اول چگونه بوجود آمد و چه ساختار و عملکردی داشت؟ بر این اساس می­توان این فرضیه را مطرح کرد: ساخلوی سیستان دارای ساختاری منظم و متناسب با مقتضیات منطقه ای، همراه با تامین امنیت در این بخش از کشور بوده –است که توانست موفقیت­هایی در جهت ایجاد امنیت در منطقه سیستان کسب کند با توجه به ایجاد تیپ مستقل و استقرار ساخلوی سیستان، این اقدام توانست بر حفظ مرزها و سرکوب سرداران محلی تاثیر زیادی بر جای گذارد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


سازمان اسناد و کتابخانه ملی، سند شماره 113671-240
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، زاهدان، کارتن 1، 1301 ، ص 56
-----------------کارتن1، 1301 ، ص 69
---------------- کارتن1، 1301 ، ص 75
---------------- کارتن1 ،1301 ، ص 72
---------------- کارتن 1، 1301، ص 70
-----------------کارتن 1،  1301 ، ص 71
-----------------کارتن1، 1301 ، ص 57
--------------- کارتن1، 1301 ، ص 81
---------------- کارتن1، 1301 ، ص 85
----------------کارتن 1، 1301 ، ص 91
----------------کارتن1، 1301 ، ص 75
----------------کارتن4، 1307 ، ص 2
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، زاهدان، کارتن2، حکم قشونی24، 1304
--------------- کارتن2،حکم قشونی136، 1307
-------------- کارتن 2، حکم قشونی 217، 1304
 -------------- کارتن 2، حکم قشونی 137، 1304-1305
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، زاهدان، حکم قشونی 516 ، 1306
 -------------حکم قشونی113، 1306،ص2
 ----------- حکم قشونی 516 ، 18 فروردینماه 1307
 ------------ حکم قشونی 516 ، 7بهمن ماه 1307 ، ص1
------------ حکم قشونی 516 ، 7بهمن ماه 1307، ص2
------------ حکم قشونی 516 ، 7بهمن ماه 1307، ص3
----------- حکم قشونی 516 ، 7بهمن ماه  1307، ص4
کتاب­ها
آبراهامیان، یرواند (1389)، تاریخ ایران مدرن، ترجمه محمدابراهیم فتاحی، تهران،نشرنی.
پیری، محمد،(1389)، تاریخ سیستان در عصر قاجار، مشهد، انتشارات سنبله.
تقوی، سید مصطفی(1389)، امنیت در دوره رضاشاه، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، چاپ دوم.
جهانبانی، امان­الله(1336)، عملیات قشون در بلوچستان، تهران، چاپ مجلس.
سینائی، وحید(1384)، دولت مطلقه، نظامیان و سیاست در ایران، تهران، انتشارات کویر.
عاقلی، باقر(1379)، رضاشاه و قشون متحدالشکل، تهران، انتشارات نامک.
علی بابایی، غلامرضا(1382)، تاریخ ارتش ایران از 558 پیش از میلاد تا 1357شمسی، تهران، انتشارات آشتیان.
کرونین، استفان(1377)،ارتش و تشکیل حکومت پهلوی در ایران، ترجمه غلامرضا علی بابائی، تهران،انتشارات خجسته.
گزارش­های محرمانه کنسولگری انگلیس در سیستان و قاینات(1396)، ترجمه محمود رفیعی، تهران، انتشارات:هیرمند.
میرزا صالح، غلامحسین(1372)، رضاشاه، خاطرات سلیمان بهبودی،شمس پهلوی، علی ایزدی، تهران، انتشارات طرح نو.
یکرنگیان، میرحسین(1377)، سیری در تاریخ ارتش ایران، تهران، انتشارات: خجسته.
مقالات
آذری­خاکستر،غلامرضا(1392) " جمازه سوار قاینی"  پیام بهارستان (شماره21) 110-131
مجله قشون(1304) شماره 18.
نیازی،محمد، شالچی، وحید (1392) "جامعه شناسی شکل گیری نظام وظیفه در ایران"جامعه شناسی تاریخی (شماره2) 41-70